---

Sybren Polet noemt zijn drie romans Breekwater (1961), Verboden tijd (1964) en Mannekino (1968) 'realistische fabels' en de laatst verschenen roman heeft zelfs nadrukkelijk deze benaming op het titelblad meegekregen. Dat wijst dus op een welbewuste verhaalsconceptie van een wat paradoxale aard. De fabel - hoewel hier niet in de strikte betekenis van dierfabel of mythologisch verhaal op te vatten - bestaat per definitie uit een vermenging van reële en irreële elementen en draagt een symbolisch of allegorisch karakter; de figuren die erin optreden zijn geen individuen maar exemplarische typen. 'Realistisch', 'symbolisch' en 'typisch' zijn daarom begrippen die elkaar niet helemaal dekken, maar integendeel, indien scherp gesteld, elkaar zelfs uit kunnen sluiten. (Tenzij 'realisme' in een verouderde, 19de-eeuwse zin wordt genomen, wat zeker Polets bedoeling niet zal zijn.) Een realistische fabel kan alleen maar betekenen: een fabel waarin de realistische bestanddelen sterk op de voorgrond treden en bijzonder belangrijk zijn. Dit realisme kan van psychologische aard zijn, en naarmate dit sterker beklemtoond wordt, komt het exemplarische fabel-karakter in het gedrang. Psychologisch realisme veronderstelt immers een concrete, Vrij nauwkeurig gesitueerde behandeling van individuele gevallen en personages die maar een 'algemene geldigheid' krijgen precies doordat zij dramatisch worden in hun uniek karakter.
Vanuit deze beschouwing kan men inderdaad zeggen dat de romans van Sybren Polet opvallend gekenmerkt worden door een spanningsvolle verhouding tussen enerzijds een concrete, psychologisch-realistische en anderzijds een symbolisch-exemplarische behandeling van liet verhaalgegeven. Zoals verder zal blijken is die verhouding in de drie romans volstrekt niet gelijk. Maar in elk geval ligt in die - wisselende - verhouding het aparte karakter van Polets romankunst en dient men er bij de beoordeling van die romans terdege rekening mee te houden.